Transvrouwen en Transmannen vallen onder de paraplu transgender en transgenderisme waaronder ook vallen travestieten, crossdressers en transgenderisten. Voorheen werden transmannen en transvrouwen aangeduid als “transseksuelen”.
De term transseksueel werd in 1949 gebruikt door de sexuoloog David O. Cauldwell (1897-1959) voor “een persoon die zichzelf beschouwt als behorende tot de andere sekse en ook de behoefte heeft dit gevoel te vertalen naar de realiteit.”
De term transseksualiteit is echter feitelijk geen juiste benaming. Transseksualiteit heeft immers maar zijdelings te maken met seksualiteit, niets te maken met het geslacht van de mensen tot wie men zich aangetrokken voelt, maar alles met de eigen geslachtsidentiteit.
Verder worden de termen transman en transvrouw gebruikt voor een persoon die de verandering al in zijn geheel heeft doorlopen en dus al de geslachtsverandering heeft ondergaan. Dit is in feite onjuist, omdat de persoon niet meer in de transgressie (overgang) zit van het ene naar het andere geslacht.
Om die redenen verdient het de voorkeur de termen transvrouwen en transmannen te gebruiken voor personen die het gevoel hebben in een verkeerd lichaam te zitten: zich vrouw voelen, maar de lichamelijke kenmerken hebben van een man of omgekeerd: zich man voelen maar de lichaamskenmerken hebben van een vrouw. Mannen/vrouwen die een geslachtsoperatie hebben ondergaan zijn ex-transman cq ex-transvrouw, maar liever willen zij als “man”of “vrouw” door het leven gaan.
De signalen van genderdysforie zijn vaak al op jongere leeftijd waar te nemen. Jongens ontwikkelen bijvoorbeeld het idee dat het beter is geen penis en testes te hebben. Soms menen ze dat deze lichaamsdelen wel zullen verdwijnen of krijgen er een hekel aan. Ze hebben een afkeer van ruwe jongensspelletjes en spelen liever met meisjes.
Meisjes hebben het verlangen of de overtuiging een penis te krijgen. Ze willen geen borsten krijgen of menstrueren.
Er kan een aversie tegen zittend urineren ontstaan. Het komt ook voor, dat ze zich verzetten tegen het dragen van typische meisjeskleding. Ze zijn minder geïnteresseerd in typische meisjesspelletjes en spelen bij voorkeur met jongens.
Zowel jongens als meisjes experimenteren meer dan normaal met kleding die traditioneel bij de andere sekse past.
Bij adolescenten en volwassenen ontstaan verdergaande symptomen, zoals pogingen om primaire en secundaire geslachtskenmerken te verwijderen, dan wel te verkrijgen (bijvoorbeeld met hormoonkuren). Ook ontwikkelt zich vaak het gevoel in een ‘verkeerd’ lichaam te zitten. zie: Genderdysforie.
Als iemand daadwerkelijk lichamelijk wil overgaan tot de andere sekse door middel van een operatieve ingreep, spreekt men van transmannen of transvrouwen. Als iemand ernaar streeft kenmerken van beide geslachten te hebben, spreekt men van transgenderisme.