De termen transgender en transgenderisme zijn beide paraplu termen waaronder vallen crossdressers, transmannen, transvrouwen,
transgenderisten, travestieten en dragkings. Transgender is dus een zeer ruim begrip.
Om het begrip transgender enigszins te verduidelijken is het van belang onderscheid te maken tussen:
Wat is je genderuitstraling (genderidentiteit)? Vrouwelijk, mannelijk, neutraal?
Travestieten en dragkings willen zich alleen uiten als het andere geslacht.
Dragqueens doen dat in soms extreme vorm. Bij deze mensen is van genderdysforie (niet thuis voelen in het eigen lichaam) geen sprake.
Wat zit er in je hoofd? Voel je je man, vrouw?
Sommige mannen die geboren zijn als vrouw of vrouwen die geboren zijn als man voelen zich niet, of niet helemaal, thuis in de geslachtsrol die past bij de uiterlijke geslachtskenmerken van hun geboorte.
De officiële benaming voor dit verschijnsel is genderdysforie, een gevoel van onbehagen met het eigen geslacht.
De mate waarin genderdysforie zich uit, verschilt sterk van persoon tot persoon. Zo zijn er mannen voor wie het toereikend is om af en toe, maar wel vaak in het verborgene, vrouwenkleding aan te trekken.
Zij leven als man, zijn tevreden met hun man-zijn en willen zeker geen geslachtsoperatie ondergaan. Sommigen noemen zich “crossdressers”.
Er zijn ook mannen of vrouwen die zeer beslist vinden dat zij in het verkeerde lichaam zijn geboren.
Zij kunnen absoluut niet leven met het idee dat zij biologisch gesproken man zijn, terwijl zij zich vrouw voelen en om die reden hoe dan ook naar dat geslacht over willen gaan. Of, uiteraard, het omgekeerde: vrouwen die zich volop man voelen en dat ook willen worden.
Na een vaak langdurig traject van psychologisch onderzoek en medische ingrepen gaan deze transmannen en transvrouwen over naar het geslacht waar zij in hún beleving thuis horen.
Tot deze groep behoren de transvrouwen en transmannen.
Voorheen werd gesproken over transseksuelen, maar die term is niet juist. Transseksueel heeft namelijk niets met seksualiteit te maken.
Na hun geslachtsaanpassende operatie zijn het ex-transvrouwen of ex-transmannen.of gewoon “vrouw” of “man”.
Voel je je beiden?
Tot deze categorie behoren mensen die zich zowel man als vrouw voelen, of noch man, noch vrouw.
In sommige wetenschappelijke literatuur worden zij aangeduid met de term transgenderist (Motmans 2009 en Vennix 2010).
Dit begrip wordt door transgenders zelf vrijwel niet gebruikt. Bij deze mensen is van genderdysforie geen of in geringe mate sprake.
Genderbenders voelen zich man / vrouw, maar niet per se mannelijk / vrouwelijk.
Tot deze categorie behoren ook degenen die als man geboren zijn en die zich vooral (maar niet volledig) man voelen en degenen die als vrouw geboren zijn en die zich vooral (maar niet volledig) vrouw voelen.
Bij deze mensen is wel sprake van een zekere genderdysforie (niet thuis voelen in het eigen lichaam).
Saskia Keuzenkamp voegde in Worden wie je bent – Het leven van transgenders in Nederland geen onderscheid beide groepen vanwege de kleine aantallen respondenten die tot de laatste twee groepen horen,
bij elkaar en duidde deze aan als “ambigue transgenders”.
Uit haar tabel blijkt dat de groep gender ambigue best groot is (47% van alle transgenders)
Worden wie je bent – Het leven van transgenders in Nederland / Saskia Keuzenkamp, p. 19-20
Hoeveel transgenders zijn er in Nederland?
Hoeveel transgenders er in Nederland zijn, is niet bekend en hangt bovendien af van de gehanteerde definitie.
Er zijn in Nederland naar schatting ruim 48.000 personen van 15 tot 70 jaar die een ambivalente of incongruente genderidentiteit rapporteren in combinatie met onvrede met het eigen lichaam en een wens tot (gedeeltelijke) aanpassing van het geboortegeslacht door middel van hormonen en/of operaties.
Op de bevolking van 15 tot 70 jaar gaat het om 0,6% van de mannen en 0,2% van de vrouwen.
Worden wie je bent – Het leven van transgenders in Nederland / Saskia Keuzenkamp, p. 9 samenvatting
Exacte cijfers over het aantal transgenders er in Nederland zijn er niet.
Transgenders omvat een wijd spectrum van mensen die zich niet of niet helemaal thuis voelen in het geslacht waarin ze geboren zijn.
Het loopt van mensen die zich graag af en toe verkleden tot mensen die daadwerkelijk een geslachtsverandering ondergaan.
Op basis van onderzoek valt ongeveer 2,3 procent van de Nederlandse bevolking onder de transgenderparaplu.
Minimaal 1 op de 2000 mannen voelt zichzelf meer vrouw dan man, 1 op de 4000 vrouwen voelt zich meer man dan vrouw.
Lang niet iedereen kiest voor een geslachtsoperatie, maar hun aantal groeit.
Zo is de wachtlijst voor behandeling in Amsterdam opgelopen tot anderhalf jaar.